Stanje populacije
Ugroženost
Razlozi koji su doveli do gotovo potpunog nestanka evropskog dabra u čitavom arealu pa i kod nas su identični.
Primarni uzrok nestanka je prekomerni izlov. Postoji više razloga za izloženost vrste konstantnom i visokom lovnom pritisku:
- Verovanje u lekovita svojstva pojedinih delova tela (prvenstveno žlezde kastoreum)
- Korišćenje produkata žlezde u kozmetičke svrhe
- Kvalitet krzna
- Dabrovo meso koje je crkva dozvoljavala da se konzumira u vreme posta
Prekomeran lov je pratilo i uništavanje staništa. Ono je kao negativan faktor vodilo smanjenju teritorije a samim tim i brojnosti populacija. Registrovano je da su plavne zone, odnosno močvarna područja kod nas smanjena za 10 puta u odnosu na period kada je dabar u našim krajevima još bio prisutan u većem broju (početak XIX veka).
Međunarodni status i zaštita dabra
I pored svih napora koji su učinjeni na zaštiti i revitalizaciji populacija dabra u Evropi, on je u većoj ili manjoj meri ugrožena vrsta. Zato ga sve međunarodne konvencije svrstavaju u neku od kategorija ugroženosti. Najznačajnije uredbe koje klasifikuju stepen ugroženosti dabra su:
- Bernska konvencija, Apendiks III
- EU Staništa i specijska direktiva, Aneks II i IV
- IUCN Crvena lista, Nizak rizik ugrožena
Po svim navedenim Konvencijama, shodno stepenu ugroženosti, postoji obaveza preduzimanja mera zaštite i restauracije populacije evropskog dabra, ali i staništâ koja one naseljavaju. To govori, da su uz zaštitu vrste, mere protekcije staništa najvažnije odrednice za opstanak i povećanje brojnosti populacije dabra kao organske vrste.
Stanje populacije
Na području Evrope opstalo je samo 6 autohtonih međusobno izolovanih populacija sa veoma malim brojem jedinki i to :
- reka Rona – Francuska
- reka Elba – Nemacka
- južna Norveška
- reka Njemen – Belorusija
- močvara Pripjat – Belorusija
- reka Vorornjež – Rusija
- dosadašnja reintrodukcija
- planirana reintrodukcija
- preostale autohtone populacije
Početkom XX veka odstreljen je poslednji primerak, čime je ova evropska vrsta definitivno nestala sa teritorije Srbije. Identična sudbina ga je zadesila i na prostoru čitavog areala.
Na azijskom kontinentu sačuvane su samo tri populacije (dve u Sibiru i jedna na kinesko-mongolskoj granici) takođe sa malim brojem jedinki.
